Woordenboek
Basisbegrippen
| ai | harmonie |
| ki | levensenergie, innerlijke kracht |
| do | de weg, methode |
| hara | buik, centrum |
| tanden | centrum, 3 cm onder de navel |
| ki ai | schreeuw vanuit hara |
| shin | rechtstreeks |
| kokyu | ademhalingskracht |
| uke | degene die de techniek ontvangt |
| tori, nage | werper, degene die de techniek maakt |
| waza | techniek |
| uchi | binnen |
| soto | buiten |
Houding
| kamae | lichaamshouding |
| hanmi | stand |
| hidari (hanmi) | links (voorstaan) |
| migi (hanmi) | rechts (voorstaan) |
| ai hanmi | gelijke stand (met partner) |
| gyaku hanmi | ongelijke stand, spiegelbeeld stand |
Positie
| kiza | zittende houding met tenen in de mat |
| seiza | zittende positie |
| sonkyo | hurkend |
| shikko | lopen op de knie |
| suwari waza | zittende techniek (beide partners) |
| tachi waza | staande techniek (beide partners) |
| hanmi handachi waza | tori zittend, uke staand |
Richting
| omote | voorlangs |
| ura | achterlangs |
| sokumen | zijwaarts |
| mae | voor |
| ushiro | achter, van achteren |
| yoko | zij |
| jodan | hoog, alles boven de schouders |
| chudan | midden, tussen schouders en band (obi) |
| gedan | laag, beneden de band (obi) |
Ontvangen van de techniek
| ukemi | het ontvangen van de techniek, valbreken |
| mai ukemi | voorwaartse val |
| ushiro ukemi | achterwaartse val |
| yoko ukemi | zijwaartse val |
| chokuto | val op de plaats met afslaan ukemi |
| kaiten (ukemi) | rollend (valbreken) |
| tobi ukemi | vrije val |
Lichaamsdelen
| ashi | been, voet |
| hiji | elleboog |
| hiza | knie |
| kata | schouder |
| kote | pols |
| koshi | heupen |
| tai | lichaam |
| te | hand |
| te gatana | buitenkant van de hand, snijkant |
Lichaamsbewegingen
| tai sabaki | lichaamsbeweging, basis van technieken |
| irimi | ingaande beweging, instappen |
| tenkan | draaiende beweging, wegdraaiend |
| irimi tenkan | instappen en wegdraaien |
| tenkai | draai om zonder stap |
| kaiten | stap in, draai om, irimi + tenkai |
| uchi irimi | voorlangs ingaan |
| uchi kaiten | binnendoor ingaan |
| suri ashi | voorwaartse stap: eerst voorste, dan achterste voet |
Aanvalsvormen
| uchi | slag |
| shomen uchi | rechtstreekse slag naar het midden van het voorhoofd |
| yokomen uchi | cirkelslag naar zijkant van partner’.s hoofd |
| tsuki (“tskie”) | vuiststoot |
| mune tsuki | vuiststoot naar middenrif |
| atemi | schijnaanval |
| mae giri | voorwaartse trap |
| ushiro giri | achterwaartse trap |
| yoko giri | zijwaartse trap |
| mawashi giri | ronde trap |
| tanto dori | aanval met mes |
Wijze van vastpakken van partner
| dori | vastpakken |
| eri dori | greep met een hand in nekkraag |
| kata dori | schoudergreep met een hand |
| katate dori | polsgreep met een hand |
| ushiro kubi shime | een hand grijpt pols van achteren, andere hand grijpt revers in wurggreep |
| morote dori | greep met twee handen op een pols |
| mune daki shime | met een hand een pols pakken en met de andere hand wurggreep van achteren |
| mune dori | greep met beide handen gekruist aan revers |
| ryo te dori | greep met twee handen op twee polsen |
| sode dori | greep aan elleboog mouw (met een hand) |
| hiji dori | greep aan de elleboog |
| ushiro ryo-katate dori | greep van achteren aan polsen |
Warming-up en basisoefeningen
| aiki taiso | warming-up |
| taiso | basisoefening |
| kata | oefening bestaande uit gestileerde bewegingen |
| furitama | handen schudden na torifune |
| torifune | roei oefening |
| junbi undo | voorbereidende oefeningen |
| junbo taiso | warming-up |
| haishin undo | strekken van de rug (met partner) |
| ikkyo undo | ikkyo basisoefening |
| kokyu ho | ademhalings- en ki oefening |
| kokyu ryoku tenkan ho | ademkracht oefening |
| kokyu ryoku no yosei ho | ademkracht oefening |
Technieken
| nage | worp, werpen (lett. ‘.leiden’.) |
| ikkyo | eerste techniek, armdraai |
| nikyo | tweede techniek, polsklem |
| sankyo | derde techniek, pols verdraaiing |
| yonkyo | vierde techniek, polsdraai naar beneden |
| gokyo | 5e techniek (tegen mes) |
| rokkyu | 6e techniek, elleboogklem |
| udehishigi | 6e techniek, elleboogklem |
| hijikime osae | 6e techniek, elleboogklem |
| irimi nage | ingaande worp (hand in nek) |
| juji nage | werptechniek waarbij uke’.s ellebogen gekruist worden |
| kaiten nage | werptechniek waarbij uke gedraaid wordt |
| uchi kaiten nage | raddraai worp binnenlangs |
| uchi kaiten | raddraai ademhalingsworp |
| kokyu nage | binnenlangs |
| soto kaiten nage | raddraai worp buitenlangs |
| soto kaiten kokyu nage | raddraai ademhalingsworp buitenlangs |
| koshi nage | heupworp |
| kote gaeshi | werptechniek met pols naar buiten draaien |
| kokyu nage | basiswerptechniek, alg. alle worptechnieken |
| shiho nage | vier-hoekenworp |
| sumi otoshi | hoekworp |
| tenshi nage | hemel en aarde-worp |
| udegarami nage | arm-kruisworp |
| uchi kaiten katagatame | raddraai schouder klem |
| uchi kaiten sankyo | binnenlangs partner, dan sankyo |
| jiju waza | vrije toepassing van technieken |
| henka waza | gevarieerde technieken |
| kaeshi waza | overnametechnieken |
| kihon waza | basis technieken |
Wapens
| bo | lange staaf |
| bo ken | houten zwaard |
| jo | stok |
| katana | Japans zwaard |
| wakizashi | korte zwaard |
| ken | Japans stalen zwaard |
| iaito | Japans zwaard (met aluminiumlegering, niet scherp) |
| naginata | Japanse hellebaard |
| shoto | Japans kort zwaard |
| tanto | houten mes |
Tellen
| mu (‘.mu’.) | nul, leeg |
| ichi (‘.ietsj’.) | een |
| ni (‘.nie’.) | twee |
| san (‘.san’.) | drie |
| shi (‘.sjie’.) | vier (yon) |
| go (‘.go’.) | vijf |
| roku (‘.rok’.) | zes |
| shichi (‘.sjiets’.) | zeven |
| hachi (‘.hadzj’.) | acht |
| ku (‘.koe’.) | negen |
| ju (‘.dzjoe’.) | tien |
| ju ichi, ju ni | elf, twaalf.. etc. |
| ni ju | twintig |
| san ju | dertig |
| yon ju | veertig |
| go ju | vijftig |
| rok ju | zestig |
| sichi ju | zeventig |
| hachi ju | tachtig |
| ku ju | negentig |
| hyaku | honderd |
Kleding
| gi, keikogi, dogi | trainingspak |
| obi | band |
| hakama | broekrok |
| zari | slippers |
Dojo
| dojo | trainingsplaats voor krijgskunsten |
| tatami | mat |
| kamiza | hoge kant van de mat |
| shomiza | lage kant van de mat |
| joseki | hoge zijkant van de mat |
| shimoeseki | lage zijkant van de mat |
| rei | groeten, buiging |
| ritsurei | staande buiging |
| zarei | zittende buiging |
Uitspraken en opdrachten
| one gaeshi masu | wij groeten u beleefd |
| domo arigato gozai mashita | dank je/dank u wel |
| hai | ja |
| (hai) dozo | ga je gang! |
| yame | stop (en ga aan de kant zitten) |
| tate | sta op |
| suwate | ga zitten |
| mawatte | draai |
| kotai | wissel van partner |
| morikai | herhaal de handeling |
| hantae | andere kant gebruiken |
| aite kaite | zoek andere partner op |
Graden en titels
| dan | graad |
| kyu | klas, ‘.ondergraad’. |
| Shodan | houder van 1st dan |
| Nidan | houder van 2de dan |
| Sandan | houder van 3de dan |
| Yondan | houder van 4de dan |
| Godan | houder van 5de dan |
| yudansha | aikidoka met dangraad |
| sensei | leraar |
| shidoin | leraar met examenbevoegdheid |
| fukoshidoin | leraar met examenbevoegdheid |
| shihan | meester (vanaf 6e dan) |
Achtergrondbegrippen
| aikido | moderne discipline van harmonie tussen opposities op universele schaal |
| aikijiutsu | oude krijgstechnieken op het principe van coördinatie tussen aanval en verdediging |
| aikibudo | oudere vorm van aikido |
| aiki jo | wapensysteem met stok gebaseerd op het aikido |
| aiki ken | wapensysteem met houten zwaard gebaseerd op het aikido |
| bu | krijgskunst(en) |
| bujiutsu | krijgskunsten |
| bushi | krijger |
| daito ryu | ongewapende krijgstechniek, ‘.voorloper’. van aikido |
| jujiutsu | ongewapende krijgstechniek |
| judo | weg van soepelheid’. |
| iajiutsu | oude krijgskunst gebaseerd op het trekken van het zwaard |
| iaido | de ‘.weg’. van het trekken van het zwaard |
| kara te do | weg van de lege hand’. |
| kendo | Japanse zwaardkunst |
| kenjiutsu | Japanse zwaardtechniek |
| tantojiutsu | techniek van het mesvechten |
| samurai | krijger, militair in Japanse feodale periode |
| deshi | leerling |
| uchi deshi | inwonende leerling |
| sempai | oudere leerling (t.o.v. kohai) |
| kohai | jongere leerling (t.o.v. sempai) |
Woordenlijst voor kinderen
| Onne gaishi mas | Groeten bij begin |
| Domo arigato gozai masjta | Groeten bij einde |
| ichi (‘.ietsj’.) | een |
| ni (‘.nie’.) | twee |
| san (‘.san’.) | drie |
| shi (‘.sjie’.) | vier (yon) |
| go (‘.go’.) | vijf |
| roku (‘.rok’.) | zes |
| shichi (‘.sjiets’.) | zeven |
| hachi (‘.hadzj’.) | acht |
| ku (‘.koe’.) | negen |
| ju (‘.dzjoe’.) | tien |
| Mai ukemi | Voorwaarts vallen |
| Yoko ukemi | Zijwaarts vallen |
| Ushiro ukemi | Achterwaarts vallen |
| Shikko | Knielopen |
| Migi | Rechts |
| Hidari | Links |
| Migi hanmi | Rechtse stand |
| Hidari hanmi | Linkse stand |
| Ai hanmi | Beide met hetzelfde been voor |
| (links-links of rechts-rechts) | |
| Gyaku hanmi | Spiegelbeeld-stand |
| (links-rechts of rechts-links) | |
| Tatte | Staan |
| Suwatte | Zitten |
| Seiza | Op de knieën zitten |
| Kiza | Op de teken en knieën zitten |
| Sonkyo | Op de hurken zitten |
| Torifune | Roeioefening |
| Furitama | Met de handen schudden |
| Taisabaki irimi | Instappen |
| Taisabaki tenkan | Uitdraaien |
| Ikkio | Eerste techniek (deur openen en instappen) |
| Irimi nage | Hand in de nek en ronddraaien |
| Shiho nage | Hand voor, onderdoor en draai |
| Uchi kaiten nage | Naast instappen en draaien |
| Tenchi nage | Hemel en aarde worp |